Η συνεργασία ΕΚΤ-ΕΤΕπ σαν μοχλός ανάπτυξης με όπλο την ενέργεια

Του Αθανάσιου Πίτατζη 

Στο σημερινό μας άρθρο θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε την αξία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων σαν μέσα χρηματοδότησης της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη μέσω της συνεργασίας τους. 

Συνεργασία ΕΚΤ και ΕΤΕ και ομόλογα έργων 

Ο νυν υπουργός Οικονομικών είχε αναφέρει στο βιβλίο του ο Παγκόσμιος Μινώταυρος ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να αγοράζει ομόλογα της ΕΤΕ και έτσι να χρηματοδοτηθεί ένα “new deal” επενδύσεων σε όλη την Ευρωζώνη. Εμείς θεωρούμε ότι αυτή η γενική ιδέα αν την συγκεκριμενοποιήσουμε και κάνουμε σοβαρές προτάσεις θα ήταν μια εξαιρετική λύση για την χρηματοδότηση κρίσιμων ενεργειακών υποδομών στην ΕΕ αλλά και πολύ σημαντικός μοχλός ανάπτυξης. Σε αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει να υπάρχει η πολιτική βούληση, η σύμφωνη γνώμη όλων των εταίρων μας και στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ και φυσικά σε περίπτωση που η αγορά ομολόγων έργου της ΕΤΕ από την ΕΚΤ θεωρείτε άμεση χρηματοδότηση κρατών με βάση τοις κοινοτικές συνθήκες, τότε θα πρέπει να γίνει τροποποίηση αυτών των συνθηκών. 

Θεσμικό Πλαίσιο 

H ETE είναι ένα θεσμικό όργανο το οποίο έχει μεγάλη εμπειρία στην αξιολόγηση επενδύσεων και ειδικά όσον αναφορά τις υποδομές. Όπως γνωρίζουμε ειδικά εδώ στην Ελλάδα τα πακέτα χρηματοδότησης της ΕΕ όταν εμπλέκουν την κεντρική κυβέρνηση, υπουργεία και φορείς της τοπικής διοίκησης υπάρχει τεράστια διαφθορά. Για να εξαλείψουμε τέτοια φαινόμενα προτείνουμε την παρακάτω διαδικασία: 

• Η ΕΤΕ θα σχηματίσει σε κάθε χώρα μέλος της ΕΕ ή της Ευρωζώνης μια ομάδα εργασίας που θα περιέχει ένα μέλος δικό της τουλάχιστον, ένα μέλος από την ΕΚΤ τουλάχιστον, ένα μέλος από το Υπουργείο Οικονομικών, Ενέργειας, Υποδομών και Παιδείας τουλάχιστον από την εκάστοτε χώρα. Αυτή η ομάδα θα συνεδριάζει 1-2 φορές κάθε μήνα για να συντονίζει, να επιβλέπει και να προτείνει επενδυτικά σχέδια για χρηματοδότηση. 

• Αυτή η επιτροπή θα δέχεται εισηγήσεις από όλους τους θεσμικούς φορείς της χώρας για να προτείνει επενδυτικά σχέδια για χρηματοδότηση που αφορούν κυρίως τον χώρο της ενέργειας αλλά και ίσως και των υποδομών. Οι θεσμικοί φορείς μπορεί να είναι Υπουργεία, Περιφέρειες, Δήμοι, ΔΕΚΟ (όπως ΔΕΗ και ΔΕΠΑ) αλλά και πανεπιστήμια και ερευνητικοί φορείς όπως το Ινστιτούτο Δημόκριτος. 

• Μετά από την αποδοχή των επικρατέστερων επενδυτικών σχεδίων η επιτροπή σε συνεργασία με θεσμικό φορέα θα ετοιμάζουν την σχετική πρόταση προς την ΕΤΕ, η οποία θα είναι και αυτή που θα εγκρίνει ή όχι την επένδυση. 

• Αν η ΕΤΕ αποφασίσει υπέρ της επένδυσης, τότε η δουλειά της επιτροπής που προτείναμε παραπάνω τελειώνει εδώ. Ακόμη η ΕΤΕ από εδώ και πέρα συνεργάζεται κατευθείαν με τον θεσμικό φορέα για την υλοποίηση του έργου αλλά και για την χρηματοδότηση του. 

• Η ΕΤΕ εκδίδει ένα ομόλογο έργου το οποίο αγοράζει η ΕΚΤ και μετά αρχίζει η χρηματοδότηση του έργου. Για να είναι εξασφαλισμένη η ΕΤΕ σε περίπτωση αποτυχίας ή απάτης (ζούμε και στην Ελλάδα άλλωστε), θα είναι μέτοχος σε ποσοστό 50% της επένδυσης που πρόκειται να γίνει, το υπόλοιπο 50% θα το μοιράζονται οι θεσμικοί φορείς της χώρας που συμμετέχουν στο επενδυτικό σχέδιο. Τα ομόλογα αυτά θα μπορούσαν να έχουν διάρκεια 30 έως 50 ετών γιατί μιλάμε για υποδομές στρατηγικής σημασίας που θα αποδώσουν σε βάθος χρόνου. 

• Η χρηματοδότηση του έργου θα γίνετε με την μεταφορά των χρημάτων κατευθείαν από την ΕΤΕ στο τραπεζικό λογαριασμό του θεσμικού οργάνου που έχει αναλάβει το έργο μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος. Φυσικά το ποσό θα δίνετε τμηματικά και μετά από έλεγχο για την πρόοδο του έργου. Τέλος όποιος καταχραστεί αυτά τα χρήματα θα πρέπει να τιμωρείται παραδειγματικά σε βαθμό κακουργήματος. 

Η παραπάνω διαδικασία έχει τα παρακάτω πλεονεκτήματα για την Ελλάδα και την ΕΕ ευρύτερα: 

• Εξάλειψη της διαφθοράς σε μεγάλο βαθμό 

• Άμεση χρηματοδότηση σημαντικών ενεργειακών υποδομών τα οποία θα οδηγήσουν πιο γρήγορα στην ενεργειακή ένωση, που είναι απαραίτητη αν κάποια στιγμή οι πολίτες της ΕΕ αποφασίσουν να οδηγηθούμε στην Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση, κάτι απίθανο μέχρι το 2030 κατά την γνώμη μας, γιατί η ΕΕ και κατά επέκταση η Ευρωζώνη έχουν πολλά δομικά προβλήματα. 

• Επιτάχυνση της ανάπτυξης 

• Μείωση της ανεργίας 

• Μείωση του χάσματος ανάμεσα σε Βορρά και Νότο 

Οι δράσεις που θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από αυτό το εργαλείο χρηματοδότησης είναι: 

Ερευνητικά Προγράμματα Αξιοποίησης του Ευρωπαϊκού Ορυκτού Πλούτου 

Ζεόλιθος – Δημιουργία Ινστιτούτου έρευνας Ζεόλιθου 

Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα περιέχει ένα τεράστιο κοίτασμα ζεόλιθου στην περιοχή Πετρωτά του Νομού Έβρου. 
Ο όρος ζεόλιθος επινοήθηκε το 1756 από τον Σουηδό ορυκτολόγο Axel Fredrik Cronstedt, ο οποίος παρατήρησε ότι κατά την ταχεία θέρμανση του ορυκτού stilbite, παράγονται μεγάλες ποσότητες ατμού από το νερό, οι οποίες απορροφούνται από το ορυκτό. Βασιζόμενος σ’ αυτό το γεγονός, ονόμασε αυτό το ορυκτό zeolite, από την ελληνική λέξη ζέω (zeō), που σημαίνει βράζω και λίθος. Οι ζεόλιθοι είναι αργιλοπυριτικά μέλη μιας οικογένειας μικροπορωδών στερεών γνωστή ως μοριακά κόσκινα.. Μέχρι σήμερα έχουν αναγνωρισθεί και περιγραφεί περισσότερα από 45 είδη φυσικών ζεόλιθων. [1] 

Μερικές χρήσεις του Ζεόλιθου είναι: 

Γεωργία: 

• Ως 100% φυσικό προϊόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη βιολογική γεωργία. Οι ευεργετικές του επιδράσεις είναι μόνιμες, αφού δεν αποικοδομείται όπως τα άλλα βελτιωτικά εδάφους. 

• Βελτίωση γεύσης και ποιότητας τροφίμων. 

• Αποδεσμεύει αργά και με φυσικό τρόπο τις θρεπτικές ουσίες στο ριζικό σύστημα των νέων φυτών, αυξάνοντας έτσι τη δύναμη και την απόδοση τους. 

• Η ανάμειξη του ζεόλιθου στα αγροτικά εδάφη βελτιώνει τις θρεπτικές ικανότητες του εδάφους. Αποφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα όσον αφορά τους ρυθμούς ανάπτυξης του φυτού, μειώνει τις ασθένειες στο ριζικό σύστημα, αυξάνοντας την παραγωγή και την ποιότητα των αγροτικών προϊόντων. 

• Η χρήση του στις καλλιέργειες, εκτός της ποιοτικής βελτίωσης των καρπών, προσφέρει αύξηση παραγωγής κατά 30% - 55% στο σιτάρι, 33% στο ρύζι, 50% στο καλαμπόκι, 17% στο βαμβάκι, 73% στο σταφύλι, 48% - 52% στη ντομάτα, 45% στο ακτινίδιο καθώς και 25% αύξηση ανθοφορίας στα γαρύφαλλα. [1] 

Κτηνοτροφία: 

• Προφυλάσσει τα ζώα από τις εντερικές παθήσεις, καταπολεμώντας τις διάρροιες. 

• Μειώνει την κατανάλωση τροφής. 

• Μειώνει την φαρμακευτική αγωγή των ζώων. 

• Μειώνει τη θνησιμότητα των νέων ζώων και συμβάλει στην ανάπτυξή τους [1] 

Επίσης χρησιμοποιείτε για περιβαλλοντικούς λόγους, στην βιομηχανία υδρογονανθράκων, στην Ιατρική και στις ιχθυοκαλλιέργειες. Όποιος θέλει μπορεί να διαβάσει αναλυτικά τις χρήσεις του ζεόλιθου στην ιστοσελίδα του στρατηγικού αναλυτή Νίκου Λυγερού, μπορείτε να δείτε εδώ: http://ellhnikos-zeolithos.blogspot.gr/2013/10/Xrhseis-twn-Zeolithwn-Gewrgia-Kthnotrofia-Perivallon-Viomhxania-Ydrogonanthrakwn-Iatrikh-Ixthyokalliergeia.html 

Πρόταση: Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης μαζί με την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης θα δημιουργήσουν μαζί με την ΕΤΕ το Ελληνικό Ινστιτούτο Έρευνας Ζεόλιθου. Αυτό το Ινστιτούτο σε συνεργασία με τα τμήματα των πανεπιστημίων όπως της Ιατρικής στην Αλεξανδρούπολη και το Τμήμα Φυσικού Αερίου και Πετρέλαιου θα μπορούσαν να διεξάγουν έρευνα για την περαιτέρω χρήση του ζεόλιθου στον χώρο της Ιατρικής και της βιομηχανίας των υδρογονανθράκων. Ακόμη αυτή η προσπάθεια θα μπορούσε να προσκαλέσει και πολυεθνικές εταιρείες που θα ήθελαν να επενδύσουν πάνω στον ζεόλιθο. Τέλος και η δημιουργία μιας ζώνης καινοτομίας για εταιρείες που χρησιμοποιούν ζεόλιθο με φορολογικά κίνητρα από την μεριά της κυβέρνησης δεν θα πρέπει να αποκλειστεί. 


Φυσικός Ζεόλιθος, Πηγή: www.google.gr
Ανάπτυξη υδριτών μεθανίου στην Ελληνική ΑΟΖ 

Επίσης είναι γνωστό ότι η Ελλάδα έχει μέσα στην Ελληνική ΑΟΖ μεγάλες ποσότητες υδριτών μεθανίου. Για το τι είναι οι υδρίτες μεθανίου αλλά και γενικά για αυτό το ορυκτό μπορείτε να διαβάσετε εδώ: http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2014/11/blog-post_686.html#.VOqWjPmsX-U

Αυτό που πρέπει να γνωρίζει ο αναγνώστη αυτού του κειμένου για τους υδρίτες μεθανίου είναι Η ύπαρξη του ένυδρου μεθανίου έχει γίνει γνωστό από τη δεκαετία του 1930.Αλλά μόνο τα τελευταία 10 χρόνια έχει καταστεί ένα αντικείμενο σοβαρά υπόψη ως πιθανή πηγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα για το μέλλον. Είναι δυνατόν τώρα να υπολογίσουμε τα διαθέσιμα συνολικά ποσά με κάποια εμπιστοσύνη. 

Εκτίμηση για τα αποθέματα δεν μπορεί να γίνει με ασφάλεια γιατί μιλάμε για μια καινούργια μορφή ενέργειας, το μόνο σίγουρο που μπορούμε να αναφέρουμε και αναφέρετε σε πολλές εκθέσεις και από πολλούς ειδικούς είναι ότι ο πλανήτης μας περιέχει μεγάλες ποσότητες υδριτών μεθανίου. Παρακάτω παραθέτουμε μία εκτίμηση από ένα άρθρο από την επιστημονική βάση δεδομένων www.sciencedirect.com. 

Οι υδρίτες μεθανίου είναι μία από τις αναδυόμενες καθαρές πηγές ενέργειας του 21ου αιώνα. Τα πιθανά αποθέματα υδριτών υπολογίζονται 21.000 σε τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα τα οποία είναι περίπου 100 φορές τα συνολικά αποθέματα φυσικού αερίου παγκοσμίως μέχρι αυτήν την στιγμή. Υποθέτοντας το 10% του συνόλου των αποθεματικών ότι μπορούν να αξιοποιηθούν, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για περίπου 600 χρόνια. [2] 

Ιαπωνία η πρώτη χώρα που παράγει φυσικό αέριο από υδρίτες μεθανίου 

Ο Πρόεδρος Hirobumi Kawano της Ιαπωνικής Κρατικής Εταιρείας JOGMEG ανέφερε ότι η εταιρεία έχει διεξάγει εργασίες προετοιμασίας για την πρώτη δοκιμή παραγωγής στην ανοικτή θάλασσα στα ανοικτά των ακτών της Ιαπωνίας στις χερσονήσους, Atsumi και Shima, επίσης η εταιρεία ξεκίνησε έναν έλεγχο ροής εφαρμόζοντας τη μέθοδο αποσυμπίεσης και επιβεβαίωσε την παραγωγή του αερίου μεθανίου από στρώματα υδριτών μεθανίου στις 12 Μαρτίου, 2013. 

Η JOGMEC θα αρχίσει να αναλύει τα δεδομένα, ενώ συνεχίζει την εξέταση της ροής. [3] 

Πρόταση: Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που έχει αποδεδειγμένα κοιτάσματα υδριτών μεθανίου, με κάποιους Έλληνες ειδικούς όπως ο κύριος Φώσκολος και ο Κύριος Ηλίας Κονοφάγος να τα υπολογίζουν σε αρκετά δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΤΕ σε συνεργασία με την ΔΕΠΑ και κάποια πανεπιστήμια της Ελλάδος θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει κάποια προγράμματα ανάπτυξης τεχνολογίας εξόρυξης υδριτών μεθανίου. Μέσω αυτών των προγραμμάτων θα μπορούσε να συμμετάσχει η Ελλάδα εκπροσωπώντας της ΕΕ στο Παγκόσμιο Πρόγραμμα Έρευνας και Εκμετάλλευσης Υδριτών Μεθανίου, το οποίο διαχειρίζονται οι ΗΠΑ σε συνεργασία με την Ιαπωνία. Τέλος θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν ερευνητικές γεωτρήσεις στην Ελληνική ΑΟΖ για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδριτών μεθανίου. 

Υδρίτες μεθανίου, ή πάγος φωτιά, είναι μια πηγή καυσίμου υψηλής εντάσεως ενέργειας, Πηγή: http://www.bbc.com/news/business-27021610 

Χρηματοδότηση σημαντικών ενεργειακών υποδομών 

Όπως παρατηρούμε από το παρακάτω σχεδιάγραμμα το φυσικό αέριο θα παίξει σημαντικό ρόλο στο ευρωπαϊκό μελλοντικό ενεργειακό μίγμα, για αυτό είναι σημαντικό να χρηματοδοτηθούν έργα ενεργειακών υποδομών όπως τα παρακάτω: 

• Ελληνοβουλγαρικός αγωγός φυσικού αερίου IGB 

• ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης ( LNG ) 

• LNG Terminal στην Καβάλα 

• Ο Ελληνοιταλικός αγωγός φυσικού αερίου που θα διέρχεται μέσω Θάλασσας 

• Ο αγωγός East Med μελλοντικά 

Βέβαια πρέπει να τονίσουμε ότι για να γίνουν όλα αυτά τα έργα θα πρέπει να γίνει μελέτη βιωσιμότητας τους. Τουλάχιστον για όσα χρειάζεται. Τα παραπάνω έργα αναφέρθηκαν σαν παραδείγματα με σκοπό να αναφέρουμε αν χρησιμοποιηθεί αυτό το εργαλείο χρηματοδότησης μέσω της ΕΤΕ θα πρέπει να χρηματοδοτήσει: 

• Διασυνδετήριους αγωγούς ανάμεσα σε κράτη 

• Σταθμούς LNG 

• Σταθμούς αποθήκευσης φυσικού αερίου 

• Χρηματοδότηση έργων που συμβάλουν στην ανάπτυξη των εγχώριων ευρωπαϊκών πηγών ενέργειας 


Χρηματοδότηση Ερευνητικών Προγραμμάτων Γεωπολιτικού Στίγματος (Think Tanks) για την Ευρώπη 
Η Ευρώπη πάσχει στον τομέα των φορέων άσκησης πολιτικής (Think Tanks) και συνήθως υιοθετεί την Αμερικανική γραμμή και στάση σε πολλά θέματα. Άρα θα ήταν χρήσιμο μέσω αυτού του εργαλείου ανάπτυξης να χρηματοδοτηθούν Ινστιτούτα και Πανεπιστήμια που θα διεξάγουν έρευνα και θα προτείνουν χάραξη κοινής Ευρωπαϊκής Πολιτικής σε θέματα όπως: 

• Γεωπολιτικής 

• Ενέργειας 

• Εξωτερικής Πολιτικής 

• Ασφάλειας 

• Αντιμετώπιση Λαθρομετανάστευσης 

Γενικό Συμπέρασμα 
Η χρησιμοποίηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων σε συνεργασία με την ΕΚΤ σαν εργαλείο χρηματοδότησης μπορεί να αποδειχθεί πάρα πολύ χρήσιμο εργαλείο στους ηγέτες της ΕΕ, αρκεί να υπάρξει η πολιτική βούληση αλλά και ο αλληλοσεβασμός μεταξύ των μελών της ΕΕ και ευρύτερα της Ευρωζώνης. 

Ίσως το “new deal” που αναφέρει η καινούργια ελληνική κυβέρνηση για την Ευρώπη να μπορούσε να προέλθει μέσα από την αξιοποίηση της ενέργειας και του ορυκτού πλούτου της ΕΕ. 

Αθανάσιος Πίτατζης, Διπλωματούχος Μηχανικός Παραγωγής και Διοίκησης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Μεταπτυχιακός φοιτητής 2014-2015 στο ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (Καβάλα) στο Μεταπτυχιακό Φυσικού Αερίου και Πετρελαίου (http://msc.petrotech.teikav.edu.gr/) 

[1] Πληροφορίες από την Ιστοσελίδα ελληνικός ζεόλιθος, http://ellhnikos-zeolithos.blogspot.gr/

[2] Όλες οι πληροφορίες όπως και οι σχετικές εικόνες είναι από το άρθρο-έκθεση: A global survey of gas hydrate development and reserves :Specifically in the marine field Shyi-MinLu, Energy and Environment Research Laboratories, Industrial Technology ResearchInstitute, Chutung, Hsinchu310, Taiwan,http://www.sciencedirect.com/ 

[3] Μετάφραση από τα αγγλικά από την Ιστοσελίδα:http://www.jogmec.go.jp/english/news/release/release0110.html?recommend=1 

Πρωτοδημοσιεύτηκε από το Capital.gr, Πηγή αρχικής δημοσίευσης: http://www.capital.gr/story/2242174/i-sunergasia-ekt-etep-san-moxlos-anaptuxis-me-oplo-tin-energeia