Φυσικό Αέριο: Αγορά, Προοπτικές, θα είναι αυτός ο αιώνας ο χρυσός αιώνας του φυσικού αερίου;

Του Αθανάσιου Πίτατζη

Στο σημερινό μας άρθρο θα αναφερθούμε στο φυσικό αέριο, πολλοί αναλυτές αναφέρουν ότι αυτός ο αιώνας θα είναι ο χρυσός αιώνας του καυσίμου αυτού.

Είναι όμως έτσι, θα ασχοληθούμε στην αρχή αναφέροντας κάποια βασικά στοιχεία για το φυσικό αέριο, πιο ειδικά με τα παγκόσμια αποθέματα φυσικού αερίου, την παγκόσμια κατανάλωση και την πρόβλεψη για το πώς αυτή θα κινηθεί μελλοντικά και τέλος θα κάνουμε μία συγκεκριμένη αναφορά στην Ευρώπη για το φυσικό αέριο και τον ρόλο του στο ενεργειακό  ευρωπαϊκό μελλοντικό μείγμα.

Βασικά στοιχεία για το φυσικό αέριο

Τι είναι το φυσικό αέριο?

Το φυσικό αέριο είναι ένα φυσικό προϊόν που βρίσκεται σε υπόγεια κοιτάσματα της γης και είτε συναντάται μόνο του είτε συνυπάρχει με κοιτάσματα πετρελαίου.

Είναι μίγμα υδρογονανθράκων σε αέρια κατάσταση, αποτελούμενο κυρίως από μεθάνιο (σε ποσοστό άνω του 85%), που είναι ο ελαφρύτερος υδρογονάνθρακας, είναι πολύ καθαρό, χωρίς προσμίξεις και θειούχα συστατικά. Είναι μια «φυσική μορφή ενέργειας» που μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία και κάνει τέλεια καύση στις κατάλληλες συσκευές. Το φυσικό αέριο αποτελεί το φιλικότερο συμβατικό καύσιμο στο περιβάλλον και στον άνθρωπο. [1]

Χρήσεις

Το φυσικό αέριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πλήθος εφαρμογών και περιπτώσεων στο σπίτι, στις επιχειρήσεις και στη βιομηχανία.

Στον οικιακό τομέα για:
- κεντρική θέρμανση πολυκατοικίας
- αυτόνομη θέρμανση μονοκατοικίας ή διαμερίσματος
- παροχή ζεστού νερού
- μαγείρεμα
- κλιματισμό

Στον επαγγελματικό τομέα για:
- θέρμανση
- μαγείρεμα και ψήσιμο
- παραγωγή ζεστού νερού
- παραγωγή ατμού
- κλιματισμό
- συμπαραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας

Μια σειρά επαγγελματιών μπορεί να χρησιμοποιήσει το φυσικό αέριο καλύπτοντας τις καθημερινές ανάγκες των επιχειρήσεών τους, όπως αρτοποιεία, εστιατόρια, εργαστήρια ζαχαροπλαστικής, κομμωτήρια, εργαστήρια αργυροχρυσοχοΐας, στεγνοκαθαριστήρια, συνεργεία αυτοκινήτων με φούρνους βαφής κ.ά.

Επίσης, ξενοδοχεία, νοσοκομεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα, μεγάλα κτίρια γραφείων, εμπορικά κέντρα και καταστήματα, κολυμβητήρια, αθλητικές εγκαταστάσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν το φυσικό αέριο καλύπτοντας τις ενεργειακές τους ανάγκες με οικονομία και ασφάλεια.

Στη βιομηχανία για:

- κάλυψη θερμικών αναγκών για όλες τις παραγωγικές διαδικασίες (παραγωγή ατμού, ξήρανση)
- κλιματισμό
- συμπαραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας [1]

Πηγή: http://www.epa.gov/ghgreporting/reporters/subpart/w-basicinfo.html

Παγκόσμια Αποθέματα και παγκόσμια ετήσια  κατανάλωση Φυσικού Αερίου

Για να εξετάσουμε αν το φυσικό αέριο θα αποκαταστήσει πλήρως το πετρέλαιο στο μέλλον ή έστω αν θα παίξει σημαντικό ρόλο στο παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα στο μέλλον πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στα παγκόσμια αποθέματα και την παγκόσμια ετήσια κατανάλωση φυσικού αερίου. Παρακάτω θα αναφέρουμε τα αποθέματα από διάφορες πηγές.

Είναι πολύ σημαντικό για τους αναγνώστες άρθρων με θέματα ενέργειας, γεωπολιτικής, ενεργειακής πολιτικής και άλλα σχετικά θέματα να προσέχουν όταν διαβάζουν ένα άρθρο από πού πηγάζουν οι πληροφορίες του συγγραφέα αλλά να έχουν υπόψη τους επειδή είναι πολλοί οι παίκτες στην πετρελαϊκή βιομηχανία (ιδιωτικές και κρατικές εταιρείες πετρελαίου, τράπεζες, διεθνής οίκοι, ναυτιλιακές εταιρείες κ.α.) ο καθένας από αυτούς μπορεί να γράψει μία έκθεση (report) με προβλέψεις για την ενέργεια  ανάλογα με τα δικά συμφέροντα. Οπότε και εμείς σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να αντλήσουμε πληροφορίες από πολλές πηγές για να έχουμε όση περισσότερη αξιοπιστία μπορούμε.

Ε.Ι.Α Έκθεση για τις Διεθνής Ενεργειακές Προοπτικές για το 2013

Παγκόσμια κατανάλωση Φυσικού αερίου για το 2010: 118 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια

Χρόνος εξάντλησης αποθεμάτων φυσικού αερίου: 6793/118= 57,5 χρόνια  (αυτή η πρόβλεψη βασίζεται στην κατανάλωση του 2010,τα επόμενα χρόνια αναμένεται να φτάσει σύμφωνα με την έκθεση στα 185 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια τον χρόνο το 2040, άρα τα χρόνια εξαντλήσεως μειώνονται)

*6.793 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια= 185,5 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα

BP Statistical Review of Word Energy 2014

Συνολικά αποθέματα: 6798,3 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια ή 185,7 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ή 185.700 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα

Παγκόσμια κατανάλωση Φυσικού αερίου για το 2013: 3.347,6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα

Χρόνος εξάντλησης αποθεμάτων φυσικού αερίου: 185700/3.347,6= 55,4 χρόνια (αυτή η πρόβλεψη βασίζεται στην κατανάλωση του 2013, άρα ενδέχεται όσο περνάνε τα χρόνια αυτό το νούμερο να μειώνεται γιατί θα αυξάνεται η κατανάλωση όπως αναφέραμε και πιο πάνω)

The Outlook for Energy: A View to 2040 (2014) Exxon Mobil

Οι φυσικοί πόροι φυσικού αερίου είναι άφθονοι. Η ΙΕΑ(International Energy Agency)  εκτιμά το ανακτήσιμο υπόλοιπο των πόρων φυσικού αερίου σε όλο τον κόσμο να είναι περίπου 28.600 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια (TCF) (800 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα περίπου) , περίπου 200 φορές το φυσικό αέριο που ο κόσμος καταναλώνει σήμερα σε ένα χρόνο.

Key  World  Energy STATISTICS International Energy Agency (IEA) World Energy Outlook 2014

Δεν έχουμε πληροφορίες για αυτήν την έκθεση γιατί είναι επί πληρωμή.

Opec World Proven Natural Gas Reserves by Country

Συνολικά αποθέματα: 200 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα

Διάγραμμα με τα παγκόσμια αποθέματα ανάλογα με τα στοιχεία που συγκεντρώσαμε από κάθε οργανισμό:

Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι στον υπολογισμό της IEA-Exxon Mobil αναφερόμαστε σε ανακτήσιμο υπόλοιπο των πόρων φυσικού αερίου σε όλο τον κόσμο ενώ στις άλλες τρείς περιπτώσεις αναφερόμαστε σε επιβεβαιωμένα παγκόσμια κοιτάσματα φυσικού αεριού, η μονάδα μέτρησης του πίνακα είναι σε τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.

Τελικό συμπέρασμα

Στον τομέα του φυσικού αερίου παίζονται πολλά παιχνίδια διεθνώς όποτε για τα μόνα πράγματα που μπορούμε να είμαστε σίγουροι είναι:

- Τα παγκόσμια αποθέματα φυσικού αερίου κυμαίνονται ανάμεσα σε 185-200 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα με μέσο χρόνο εξάντλησης τα 55 χρόνια περίπου αν η κατανάλωση μείνει στα σημερινά επίπεδα.

- Σε μια εξελισσόμενη και δυναμική βιομηχανία όπως είναι αυτή του φυσικού αερίου μπορεί τα επόμενα χρόνια να βελτιωθεί πολύ η τεχνολογία όπως στην περίπτωση του σχιστολιθικού αερίου και έτσι να έχουμε πρόσβαση σε μέρος των αποθεμάτων που αναφέρει η έκθεση των IEA (International Energy Agency) - Exxon Mobil.

Παγκόσμια πρόβλεψη κατανάλωσης φυσικού αερίου μελλοντικά

Τόσο στο “New Policies Scenario” όσο και στα υπόλοιπα δύο, η κατανάλωση φυσικού αερίου παγκοσμίως εμφανίζεται ενισχυμένη το 2035 σε σχέση με το 2012.

Στο σενάριο “New Policies”, η χρήση του φυσικού αερίου αυξάνεται κατά μέσο όρο κατά 1,6% ετησίως, φτάνοντας τα 5 τρις κυβικά μέτρα το 2035. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της ζήτησης, και συγκεκριμένα το 82%, καταγράφεται σε χώρες εκτός ΟΟΣΑ. Οι συγκεκριμένες χώρες εμφανίζουν αύξηση κατά 1,3 τρις κυβικά μέτρα, όπως προκύπτει και από τον προηγούμενο πίνακα, κατέχοντας μερίδιο 62% στην κατανάλωση αερίου.

Στο ίδιο σενάριο, το μερίδιο του φυσικού αερίου στο παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα φτάνει στο 24% το 2035, από 21% που ήταν το 2011.

Στο σενάριο “Current Policies”, η ζήτηση αυξάνεται με μεγαλύτερο ρυθμό – 1,9% ετησίως – καθώς δεν εισάγονται νέες πολιτικές που θα συγκρατούσαν τη ζήτηση για αέριο ή ηλεκτρισμό, με αποτέλεσμα, υψηλότερη ζήτηση στο φυσικό αέριο για ηλεκτροπαραγωγή.

Στο σενάριο “450”, η ζήτηση αυξάνεται μόλις κατά 0,8% ετησίως, ενώ ειδικά για τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, η κατανάλωση φυσικού αερίου φτάνει σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα.[3]

Φυσικό αέριο και Ευρώπη

Όσον αφορά στις χώρες εντός ΟΟΣΑ, η κατανάλωση καταγράφει αύξηση, ωστόσο οι ρυθμοί της αύξησης στις τρεις βασικές περιοχές του ΟΟΣΑ (ΗΠΑ, ΕΕ, Ιαπωνία) είναι χαμηλότεροι, κυρίως λόγω του κορεσμού των συγκεκριμένων χωρών αλλά και της υψηλής συμμετοχής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής στην Ευρώπη. Ωστόσο, αυτές οι αγορές του ΟΟΣΑ παραμένουν συγκριτικά μεγάλες. Για παράδειγμα, η ζήτηση στις ΗΠΑ, οι οποίες θα συνεχίσουν να αποτελούν το μεγαλύτερο καταναλωτή του καυσίμου, ξεπερνά κατά πολύ την αντίστοιχη της Κίνας το 2035.

Στην περίπτωση της Ευρώπης στο σύνολό της, οι προοπτικές για τη ζήτηση αερίου παραμένουν υποτονικές. Ειδικά στην περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις βασικές αιτίες για τις χαμηλές προβλέψεις, περιλαμβάνονται αφενός το αδύναμο οικονομικό περιβάλλον και αφετέρου οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου.  Σημαντικό ρόλο παίζουν επίσης οι χαμηλές τιμές του άνθρακα και η μεγάλη ανάπτυξη των ΑΠΕ.[3]

Συμπέρασμα

Θα είναι αυτός ο χρυσός αιώνας τελικά του φυσικού αερίου, τα στατιστικά στοιχεία δείχνουνε ότι μέχρι το 2050 η σημαντικότητα του φυσικού αερίου θα αυξηθεί και θα διεισδύσει σε σημαντικό βαθμό στο παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα. Βέβαια όλες αυτές οι εκτιμήσεις δεν υπολογίζουνε τους γεωπολιτικούς κινδύνους που στις μέρες μας είναι πολλοί.

Παρατηρούμε ότι στις περιοχές που έχει φυσικό αέριο, είτε είναι να περάσουν αγωγοί είτε περνάνε πλοία LNG έχουμε ένοπλες συγκρούσεις, άρα μία πρόκληση για το μέλλον για τον ανεπτυγμένο κόσμο θα είναι όχι μόνο η εξόρυξη του φυσικού αερίου αλλά και η ασφάλεια μεταφοράς του που γενικά ονομάζεται ενεργειακή ασφάλεια. Θα αναφερθούμε στην  ενεργειακή ασφάλεια σε επόμενο μας άρθρο.

* του Αθανάσιου Πίτατζη, Διπλωματούχου Μηχανικού Παραγωγής και Διοίκησης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Μεταπτυχιακός φοιτητής 2014-2015 στο ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (Καβάλα) στο Μεταπτυχιακό Φυσικού Αερίου και Πετρελαίου

[1] Πληροφορίες για το Φυσικό αέριο από την ιστοσελίδα της ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ (http://www.aerioattikis.gr/gr/%CE%A6%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%91%CE%AD%CF%81%CE%B9%CE%BF-%CE%91%CF%84%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%91%CE%95)

[2] Όλα τα σχεδιαγράμματα και τα επιστημονικά στοιχεία είναι από τις ανάλογες εκθέσεις που βρίσκονται στις διεθνής ιστοσελίδες τους δημοσιευμένα. (www.bp.com, http://www.eia.gov/, http://www.iea.org/,http://corporate.exxonmobil.com/en/)

[3] Στοιχεία για τα σενάρια εξέλιξης της ζήτησης φυσικού αερίου από το άρθρο  IEA - World Energy Outlook 2013: Οι προβλέψεις για το φυσικό αέριο (http://www.energypress.gr/news/feature/IEA-aerio2)

Πηγή: http://energypress.gr/news/Fysiko-Aerio:-Agora-Prooptikes-tha-einai-aytos-o-aiwnas-o-hrysos-aiwnas-toy-fysikoy-aerioy