Η Κύπρος προχωράει με το κοίτασμα Αφροδίτη, η Ελλάδα απλός θεατής στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο

Του Αθανάσιου Πίτατζη

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της BG Group η αγγλική εταιρεία φυσικού αερίου και πετρελαίου αγόρασε το 35% του οικοπέδου 12 της Κυπριακής ΑΟΖ, ουσιαστικά το κοίτασμα Αφροδίτη από την Αμερικανική εταιρεία Noble Energy που κατείχε το 70% πριν από αυτήν την συναλλαγή.

Αισιοδοξία για γρήγορη αξιοποίηση του κοιτάσματος

Σίγουρα είναι πολύ σημαντικό για την Κύπρο ότι εισήλθε ένας σημαντικός παίκτης όπως η BG Group (Shell μετά την εξαγορά) στην Κυπριακή ΑΟΖ και μάλιστα στο ανακαλυφθέν κοίτασμα φυσικού αερίου Αφροδίτη. Αυτό ανοίγει ένα παράθυρο αισιοδοξίας για την γρήγορη ανάπτυξη του κοιτάσματος γιατί η συγκεκριμένη εταιρεία κατέχει και είναι ιδιοκτήτης του τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου στο Ίντκου στην Αίγυπτο. Αυτό σημαίνει ότι ανοίγει η δυνατότητα για εξαγωγή Κυπριακού φυσικού αερίου από τον συγκεκριμένο σταθμό προς τις διεθνής αγορές.  Επίσης η συγκεκριμένη εταιρεία ειδικεύεται στην αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), ένα στοιχείο που δίνει ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα στην σημερινή εξαγορά. Η εταιρεία έχει έναν από τους μεγαλύτερους ιδιόκτητους στόλους πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG Ships) στον κόσμο.

Χώρες προέλευσης και παράδοσης υγροποιημένου φυσικού αερίου για το έτος 2014 της εταιρείας BG Group, Πηγή φωτογραφίας: Εταιρική έκθεση της BG Group για το 2014, http://www.bg-group.com/

Σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία παρατηρούμε ότι:

• Η εταιρεία από το 2014 δεν χρησιμοποιούσε ουσιαστικά τον σταθμό  υγροποίησης στην Αίγυπτο για εξαγωγές λόγω της μείωσης παραγωγής φυσικού αερίου στην χώρα. Την ίδια στιγμή η Αίγυπτος αύξησε τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου  για να καλύψει τις ανάγκες της.
• Είναι προφανές ότι η εταιρεία έψαχνε εναλλακτικές πηγές τροφοδότησης φυσικού αερίου για τον σταθμό της στην Αίγυπτο, είχε 2 επιλογές την Κύπρο και το Ισραήλ. Προς το παρών επέλεξε να επενδύσει στην Κυπριακή ΑΟΖ γιατί τους τελευταίους μήνες στον Ισραηλινό τομέα φυσικού αερίου και πετρελαίου είχαν παγώσει τα πάντα λόγω τους προβλήματος που είχε η επιτροπή ανταγωνισμού της χώρας με τις εταιρείες Noble και Delek. Για να εμπεδώσουμε το πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί στο Ισραήλ,οι εταιρείες πάγωσαν την απόφαση τους για ανάπτυξη του γιγαντιαίου κοιτάσματος Leviathan. Τέλος ούτε η ανακάλυψη του τεράστιου κοιτάσματος Zohr ΄φαίνεται να άλλαξε την στρατηγική της εταιρείας γιατί αυτό το κοίτασμα αυτό στα πρώτα στάδια παραγωγής του προορίζεται για την κάλυψη των αναγκών της εσωτερικής αγοράς την Αιγύπτου, οπότε η εταιρεία έπρεπε να βρει άλλες πηγές τροφοδοσίας. 
• Η εταιρεία πουλάει φυσικό αέριο σε μορφή υγροποίησης κυρίως στην Νότια Αμερική (Βραζιλία) και Ασία (Κίνα). Η πιθανότητα εξαγωγής φυσικού αερίου σε μορφή LNG από τον σταθμό της Αιγύπτου θα είναι μια δύσκολη διαδικασία γιατί είναι ακριβή (υπολογίζεται από ειδικούς περίπου στα 11 $/mmbtu) και πρέπει να εξασφαλίσει πελάτες σε μια ανταγωνιστική αγορά στην οποία η τροφοδοσία θα υπερέχει της ζήτησης για τα επόμενα 3 με 4 χρόνια τουλάχιστον,κάτι το οποίο οδηγεί τις τιμές πολύ πιο κάτω από τα 11 $/mmbtu που χρειάζεται το κοίτασμα Αφροδίτη για να είναι κερδοφόρο για τις εταιρείες παραγωγής και μεταφοράς του φυσικού αερίου. (Παρατηρείστε τα διαγράμματα παρακάτω)

Μελλοντική τροφοδοσία υγροποιημένου φυσικού αερίου μέχρι το 2025, Πηγή φωτογραφίας: BG Group , http://www.bg-group.com/

Διακύμανση τιμών υγροποιημένου φυσικού αερίου από τον Ιανουάριο του 2014 μέχρι τον Οκτώβριο του 2015, Πηγή φωτογραφίας: BG Group , http://www.bg-group.com/

Παρατηρώντας την τελευταία φωτογραφία και γνωρίζοντας ότι μέχρι το 2020 θα εισέλθουν στην αγορά εξαγωγής LNG μεγάλοι παίκτες όπως η Αμερική, ο Καναδάς και η Αυστραλία η τιμή ενδέχεται να μείνει χαμηλή για πολλά χρόνια και μετά το 2020,οπότε η εξαγωγή φυσικού αερίου από τον σταθμό της Αιγύπτου δεν θα είναι εύκολη υπόθεση από εμπορική άποψη.

Συμπέρασμα

Η Κύπρος προχωράει και αυτό είναι πολύ θετικό για την περιοχή μας. Οι εταιρείες δείχνει ότι προτιμάνε να επενδύσουν σε χώρες με θετικό επενδυτικό περιβάλλον και πολιτική σταθερότητα όπως η Κύπρος και αποφεύγουν να επενδύσουν σε χώρες με μεγάλη πολίτικη αβεβαιότητα όπως η Ελλάδα αλλά και σε μη σταθερό επενδυτικό περιβάλλον (αυτό αναφέρεται κυρίως για τον Ισραηλινό πετρελαϊκό τομέα όπου υπήρχε το σχετικό θέμα με την επιτροπή ανταγωνισμού της χώρας)  όπως το Ισραήλ τους τελευταίους μήνες. Σημαντικά συμπεράσματα για την Ελλάδα:

• Η χώρα μας χρειάζεται θέσπιση σταθερής εθνικής ενεργειακής πολιτικής 
• Πολιτική σταθερότητα, φιλικό επενδυτικό περιβάλλον και σταθερό φορολογικό σύστημα
• Την άμεση υλοποίηση των μεγάλων ενεργειακών έργων που είναι να κατασκευαστούν στην χώρα μας στο κοντινό μέλλον όπως ο αγωγός TAP, ο σταθμός εισαγωγής φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη και ο αγωγός IGB.

Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου τις επόμενες δεκαετίες θα παίξει σημαντικό ρόλο στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη και αν θέλουμε να συμμετέχουμε πρέπει να υπάρχει πολιτική συναίνεση στα ενεργειακά θέματα,πολιτική συνέπεια όλων των ερχόμενων μελλοντικών κυβερνήσεων και πάνω από όλα εθνικό σχέδιο για τον ρόλο που θέλουμε να διαδραματίσουμε στην περιοχή μας εμπορικά,ενεργειακά,διπλωματικά και γεωπολιτικά.

Ο Αθανάσιος Πίτατζης, Μέλος του Greek Energy Forum. Το Greek Energy Forum είναι σύνδεσμος Ελλήνων και Κυπρίων επαγγελματιών στο χώρο της ενέργειας. Οι απόψεις που εκφράζονται είναι αποκλειστικά προσωπικές και δεν αντανακλούν τις απόψεις του συνόλου του Forum ή τις επιχειρήσεις που απασχολούν τους συγγραφείς.