Του Αθανάσιου Πίτατζη
Στο σημερινό μας άρθρο θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε την τον ρόλο της αποθήκευσης φυσικού αερίου και πως αυτή επηρεάζει την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ αλλά και της Ελλάδας. Ο ρόλος της Ελλάδας στον τομέα αυτό μπορεί να καταστεί πολύ σημαντικός και να βοηθήσει την χώρα να καταστεί όχι μόνο ενεργειακός κόμβος διέλευσης αλλά και αποθήκευσης φυσικού αερίου.
Η Ευρωπαϊκή πραγματικότητα για την αποθήκευση φυσικού αερίου
Η Ευρώπη έχει επενδύσει αρκετά στον τομέα αποθήκευσης φυσικού αερίου και όπως θα δούμε παρακάτω η Ουκρανία παίζει μεγάλο ρόλο σε αυτό το πλαίσιο.
Πηγή Φωτογραφίας: http://naftogaz-europe.com/article/en/GasBalances
Επειδή η φωτογραφία δεν είναι καθαρή θα αναφέρουμε παρακάτω την δυναμικότητα αποθήκευσης φυσικού αερίου ανά χώρα και με διαβάθμιση από την μεγαλύτερη προς την μικρότερη δυναμικότητα. Παρακάτω παραθέτουμε τα στοιχεία:
- Ουκρανία: 32 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου (δις: δισεκατομμύρια)
- Γερμανία: 22,1 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Ιταλία: 16,5 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Γαλλία: 12 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Ολλανδία: 8,9 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Ουγγαρία: 6,3 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Αυστρία: 4,7 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Αγγλία: 4,6 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Σλοβακία: 3,3 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Τσεχία: 3,2 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Πολωνία: 2,5 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Λετονία: 2,3 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Ισπανία: 2,2 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Δανία: 0,9 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Βέλγιο: 0,8 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Βουλγαρία: 0,55 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Κροατία: 0,55 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
- Πορτογαλία: 0,28 δις κυβικά μέτρα δυνατότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου
Συνολική Δυνατότητα αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη: 123,68 δις κυβικά μέτρα
Ετήσια Ευρωπαϊκή Κατανάλωση Φυσικού Αερίου: 443 δις κυβικά μέτρα για το 2012 (από CIA The World Factbook)
Άρα η ΕΕ μπορεί να αποθηκεύσει σε αποθήκες περίπου 123,68/443= 27% της ετήσιας κατανάλωσης της σε φυσικό αέριο. Βέβαια εδώ να πούμε ότι λαμβάνεται υπόψη και η δυνατότητα αποθήκευσης της Ουκρανίας αν και δεν είναι στην ΕΕ. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι η ΕΕ πρέπει να επενδύσει περισσότερα χρήματα σε αυτόν τον τομέα και να αυξήσει το ποσοστό από 27% τουλάχιστον στο 40% γιατί σε έκτακτες περιπτώσεις να μπορεί να αυτοτροφοδοτηθεί τουλάχιστον για 4-6 μήνες.
Τρόποι χρηματοδότησης των αναγκαίων υποδομών αποθήκευσης φυσικού αερίου
Όπως έχω γράψει σε παλιό μου άρθρο ένας πολύ καινοτόμος τρόπος χρηματοδότησης των αντίστοιχων ενεργειακών υποδομών στην ΕΕ είναι η συνεργασία της ΕΚΤ και της Ευρωπαικής Τράπεζας Επενδύσεων.
Συνεργασία ΕΚΤ και ΕΤΕ και ομόλογα έργων
Ο νυν υπουργός Οικονομικών είχε αναφέρει στο βιβλίο του ο Παγκόσμιος Μινώταυρος ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να αγοράζει ομόλογα της ΕΤΕ και έτσι να χρηματοδοτηθεί ένα “new deal” επενδύσεων σε όλη την Ευρωζώνη. Εμείς θεωρούμε ότι αυτή η γενική ιδέα αν την συγκεκριμενοποιήσουμε και κάνουμε σοβαρές προτάσεις θα ήταν μια εξαιρετική λύση για την χρηματοδότηση κρίσιμων ενεργειακών υποδομών στην ΕΕ αλλά και πολύ σημαντικός μοχλός ανάπτυξης. Σε αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει να υπάρχει η πολιτική βούληση, η σύμφωνη γνώμη όλων των εταίρων μας και στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ και φυσικά σε περίπτωση που η αγορά ομολόγων έργου της ΕΤΕ από την ΕΚΤ θεωρείτε άμεση χρηματοδότηση κρατών με βάση τοις κοινοτικές συνθήκες, τότε θα πρέπει να γίνει τροποποίηση αυτών των συνθηκών. (περισσότερα βλέπε εδώ:http://www.capital.gr/News.asp?id=2242174 )
Πακέτο Γιούνγκερ
Πριν τα Χριστούγεννα ανακοινώθηκε ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ύψους 300 δις το οποίο σύμφωνα με τις πληροφορίες που ανακοινώθηκαν στα ΜΜΕ θα επενδυθεί σε έργα υποδομών, έρευνας και ανάπτυξης με στόχο να επανακτήσει η ΕΕ την ανταγωνιστικότητά της διεθνώς. Η πρόταση μας είναι ένα μεγάλο κομμάτι από αυτά τα χρήματα να χρηματοδοτήσει στρατηγικά έργα ενεργειακής υποδομής ώστε να είναι πιο εφικτή η μετάβαση της ΕΕ στην ενεργειακή ένωση.
Ουκρανία: Πυλώνας σταθερότητας στην ενεργειακή ασφάλεια ή μια μελλοντική μαύρη τρύπα;
Πηγή φωτογραφίας: http://naftogaz-europe.com/article/en/englstorage
Όπως φαίνεται και από την φωτογραφία σε περίπτωση που ξεφύγει η κατάσταση στην Ουκρανία τότε η ΕΕ κινδυνεύει άμεσα να ξεμείνει από φυσικό αέριο. Άρα επιβάλλεται η ΕΕ να επενδύσει σε αποθήκες φυσικού αερίου εκτός Ουκρανίας, μία από τις χώρες που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν κάποιες από αυτές τις επενδύσεις είναι η Ελλάδα.
Ελλάδα ακόμη μια φορά στα χαμένα
Η χώρα μας θα ‘έπρεπε να εκμεταλλευτεί την παραπάνω κατάσταση και να έχει ήδη προτείνει στην ΕΕ την δημιουργία μιας υπόγειας μεγάλης αποθήκης φυσικού αερίου (3-5 δις κυβικών μέτρων φυσικού αερίου) στην Βόρεια Ελλάδα η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει καταλυτικά για το σπάσιμο της ενεργειακής ομηρίας των Βαλκανίων, ειδικά σε περίπτωση προβλήματος τροφοδοσίας από την Ουκρανία.
Υπόγεια Αποθήκη Φυσικού Αερίου στην Καβάλα
Πρόκειται για ένα έργο στρατηγικής σημασίας για την χώρα γιατί μετατρέπεται το εξαντλημένο κοίτασμα φυσικού αερίου σε υπόγεια αποθήκη. Η αποθήκη θα είναι χωρητικότητας 1 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου (όταν η ετήσια κατανάλωση φυσικού αερίου της Ελλάδος είναι 4 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου). Το εκτιμώμενο κόστος είναι σύμφωνα με κάποια δημοσιεύματα αλλά και με μελέτες που έχουνε γίνει 300 με 400 εκατομμύρια ευρώ. Μέχρι στιγμής το έργο έχει παραχωρηθεί στο ΤΑΙΠΕΔ και ψάχνονται τρόποι χρηματοδότησής του. Τέλος σύμφωνα να τροπολογία του Υπουργείου Ενέργειας που κατατέθηκε στην βουλή παρατείνεται για χρόνο μέχρι τις 23 Νοεμβρίου του 2015, η άδεια εκμετάλλευσης της Energean Oil and Gas (Ενεργειακή Αιγαίου) για το κοίτασμα.
Εδώ να παραθέσουμε την άποψη μας ότι τέτοια έργα όπως η υπόγεια αποθήκη στην Καβάλα και η αποθήκη στην Βόρεια Ελλάδα που προτείνουμε δεν θα πρέπει να εξετάζονται μόνο με οικονομικά κριτήρια αλλά κυρίως σαν έργα εθνικής ασφάλειας τα οποία έχουν μια γεωστρατηγική και γεωοικονομική χροιά.
Προτάσεις προς την νέα ελληνική κυβέρνηση
- Άμεση ανάθεση του έργου αποθήκευσης φυσικού αερίου στο Υπουργείο Ενέργειας η αλλιώς παραγωγικής ανασυγκρότησης και συγκρότηση ενός εταιρικού σχήματος ανάμεσα στη ΔΕΣΦΑ – Energean Oil and Gas, η Ενεργειακή Αιγαίου πρέπει να συμμετέχει γιατί ξέρει την περιοχή αλλά και διαθέτει και το κατάλληλο προσωπικό για να λειτουργήσει η αποθήκη. Αμέσως μετά ένταξη του έργου στο Πακέτο Γιούνγκερ με όσο μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής γίνεται αλλά και διερεύνηση και για συμμετοχή και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στην χρηματοδότηση του έργου ώστε να αρχίσει η μετατροπή του κοιτάσματος σε αποθήκη ακόμη και μέσα στο 2016. Βέβαια για να γίνουν όλα αυτά θα πρέπει να φύγει από τις αρμοδιότητες του ΤΑΙΠΕΔ το συγκεκριμένο έργο και να μεταφερθεί υπό τον έλεγχο του αρμόδιου υπουργείου.
- Άμεση πρόταση για την δημιουργία υπόγειας αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Βόρεια Ελλάδα με την συμμετοχή της ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ-ΔΕΗ (για την χρησιμοποίηση του αερίου από την αποθήκη για ηλεκτροδότηση από την ΔΕΗ) αλλά και διερεύνηση για συμμέτοχη και άλλων ευρωπαϊκών εταιρειών. (η αποθήκη θα πρέπει να έχει δυναμικότητα τουλάχιστον 3 δις κυβικών μέτρων φυσικού αερίου). Διάφορες πηγές τροφοδοσίας της αποθήκης:
Αγωγός TAP (10 η 20 δις κυβικά μέτρα)
ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης (6 δις κυβικά μέτρα)
Πλωτός Σταθμός AEGEAN LNG (3 ή 5 δις κυβικά μέτρα)
Σταθμός LNG Ρεβυθούσας (3-5 δις κυβικά μέτρα)
Γενικό Συμπέρασμα
Με το να λέμε στην ΕΕ δώστε μας λεφτά για να δίνουμε voucher στους νέους 18-29 για να δουλεύουν σε καφετέριες και σουβλατζίδικα δεν γίνεται δουλειά, μετά πώς να μας πάρουν στα σοβαρά. Αντίθετα αν προτείνουμε έργα στρατηγικής σημασίας που βοηθούν στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές, όπως η ενεργειακή ασφάλεια, υπάρχει μια περίπτωση να μας πάρουν τότε στα σοβαρά. Τέλος η κατασκευή τέτοιων έργων μπορεί να απασχολήσει πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι θα κατέχουν και συγκεκριμένη τεχνογνωσία, όπως έχω και σε πρόσφατο άρθρο μου: http://energypress.gr/news/diasyndetirios-agogos-elladas-voylgarias-igb-kante-sosta-mia-fora-gia-na-ehoyme-anaptyxi.
Αθανάσιος Πίτατζης, Διπλωματούχος Μηχανικός Παραγωγής και Διοίκησης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Μεταπτυχιακός φοιτητής 2014-2015 στο ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (Καβάλα) στο Μεταπτυχιακό Φυσικού Αερίου και Πετρελαίου (http://msc.petrotech.teikav.edu.gr/). Μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Πετρελαίου ( Society of Petroleum Engineers,www.spe.org) , Μέλος του ελληνικού παραρτήματος του Παγκόσμιου Οργανισμού Πετρελαίου στην Καβάλα (http://www.spe-kavala.org/)
Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτα από το Energypress τον Μάρτιο του 2015, http://energypress.gr/news/ath-pitatzis-o-rolos-tis-apothikeysis-fysikoy-aerioy-stin-metavasi-apo-tin-ee-stin-energeiaki
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου